HAC : İslam’ın şartlarından biri olup Kabe’yi ve civarındaki ibadet için işaret buyurulan özel yerleri belirtilen vakit içinde usulüne uygun olarak ziyaret edip, yapılması gerekli menasiki yerine getirerek eda edilen farz ibadettir.
UMRE : Mikatte ihramlanıp niyetlenerek Kabe’yi ziyaret ve tavaf edip, Safa ve Merve arasında sa’y yaptıktan sonra saç kestirilip İhram’ın sona ermesiyle tamamlanan bir ibadettir.
MENASİK : Hac ve Umrenin eda edilişiyle ilgili amellerin tamamına menasik denir.
MİKAT : Hill bölgesini dünyanın diğer bölgelerinden ayıran sınırlardır. Harem ve Hill bölgeleri dışında yaşayan dünya Müslümanları, Hac veya Umre yapmak niyetiyle Mekke’ye gelirken bu sınırlardan ihramlı geçerler.
İHRAM : Hac veya Umre yapmak isteyen kişilere sair zamanda helal olan bir kısım fiil ve davranışların, niyetle başlayarak bu ibadet bitinceye kadar yasak kılınmasıdır.
ERKEKLERİN İHRAM ELBİSESİ : İzar ve Rida adı verilen, beyaz renkli olması daha uygun görülen, modeli ve dikişi olmayan, bir parçası belden bağlanarak diğeri de omuzdan sarkıtılarak vücudu örten iki parça kumaştır.
KADINLARIN İHRAM ELBİSESİ : Yüz ve eller dışında vücudun tamamını örten, tesettüre uygun ve ziynet içermeyen elbisedir.
İHRAM NAMAZI : İhram elbisesini giyip, Hac veya Umre’ye niyet etmeden önce kılınan iki rekatlık sünnet namazıdır.
TELBİYE : İhrama girenlerin, niyetle birlikte okumaya başlayıp Kâbe’yi görünceye kadar tekrar etmeleri uygun görülen “Lebbeyk Allahümme Lebbeyk, Lebbeyke Lâ Şerike Leke Lebbeyk. İnnel Hamde venni’mete Leke Velmülk. Lâ Şerike Lek” duasıdır.
TEHLİL : “Lâ ilâhe İllâllahü Vahdehü Lâ Şerikeleh Lehülmülkü Velehülhamdü ve Hüve Âlâ Külli Şey’in Kadir.”
TEKBİR : “Allahüekber” lâfzı ile başlayan ve Allah’ın en büyük olduğunu ifade eden zikirdir.
KÂBE : Yeryüzünde ibadet maksadıyle inşa edilen ilk bina olup, bulunduğu alan Allah (c.c) katında dünyanın en kutsal yeridir. Bu mekâna “Beytullah” da denmektedir.
HACER-İ ESVED : Kâbe’nin doğu köşesine tavafa başlama işaret olarak konmuş olan ve Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından, Cennet’ten gönderildiği haber verilen koyu renkli taştır.
MÜLTEZEM KAPISI : Kâbe’nin güney köşesi olup, tavaf esnasında Hacer-i Esved’e gelmeden önce istilâm edilen yerdir.
KİSVE : Saf ipekten dokunan ve üzerinde ayetler yazılı olan siyah renkli Kâbe örtüsüdür. Ayrıca Kâbe’nin iç duvarları da yeşil ve beyaz karışımı renklerden oluşan ayetler yazılı ipek kisve ile örtülüdür.
HATİM VE HİCR-İ İSMAİL : Kâbe’nin kuzey duvarı önünde bulunan yarım daire şeklindeki duvara “Hatim” denir. Bu duvarla Kâbe arasındaki boşluğa ise “Hicr-i İsmail” denir. Burası Kâbe’nin iç kısmı ile aynı hükümde olup içinde sadece nafile namazlar kılınabilir.
MAKAM-I İBRAHİM : Hz. İbrahim’in (a.s) Kâbe’yi inşa ederken iskele olarak kullandığı ve ayak izlerinin bulunduğu taşın olduğu yer ve çevresidir.
TAVAF : Hacer-i Esved köşesi hizasında niyet ve istilâm ile başlayarak, Kâbe’nin etrafında usulüne uygun olarak yedi defa dönmektir.
İSTİLÂM : Tavafa başlarken ve Tavaf esnasında her bir Şavtta Hacer-i Esved’i selâmlamaya verilen isimdir. Ayrıca Hacer’ül Esved’den önce bulunan Rûkn-i Yemani köşesi de istilâm edilir.
ŞAVT : Tavaftaki yedi dönüşten her birine “Şavt” denir.
IZTIBA : Erkeklerin tavaf esanısda sağ omuz ve sağ kolunu birlikte açık bulundurmalarıdır.
TAVAF NAMAZI : Farz, vacip sünnet ve nafile olan her tavaftan sonra kılınan iki rekât vacip namazdır. Kılınış şekli ve okunan sureler yönüyle ihram namazı gibidir.
ZEMZEM : Allah’ın (c.c) Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail’e ihsan ettiği ve kaynağı Kabe’nin doğu tarafında bulunan suyun adıdır.
SAFA VE MERVE : Kâbe’nin doğu tarafından yaklaşık 450 m. mesafeli sa’y ibadetinin başlangıç ve bitiş yeri olan iki tepenin adıdır.
SA’Y : Safa’dan başlayıp Merve’de bitmek üzere dört gidiş ve üç gelişten ibaret olan, usulüne uygun bir yürüyüştür.
HERVELE : Erkeklerin sa’y yaparken yeşil direkler arasında kısa adımlarla ve koşmaya yakın hızda yürümelerine verilen isimdir.
HÂLK VE TAKSİR : Umrenin bitiminde erkeklerin ihramdan çıkmak için saçlarının tamamını kestirmelerine “Hâlk” bir miktar kestirmelerine ise “Taksir” denir. Hanımların ise saçlarının herhangi bir yerinin uç kısmından az miktarda kestirmeleri, ihramdan çıkmaları için yeterlidir.
NAFİLE TAVAF : Umre tavafını ve sa’yını yapıp ihramdan çıktıktan sonra Mekke’de geçirilen zaman içinde ihramsız yapılan ve tavaf namazı kılınarak tamamlanan bir ibadettir.
HAREM BÖLGESİ : Mekke ve etrafına yayılan, Allah (c.c) tarafından “Harem Bölgesi” olarak tanımlanan, sınırları Hz. Muhammet (s.a.v) tarafından işaret olunan, bitki ve canlıları koruma altına alınan geniş alandır.
AYETLER
Al-i İmran 96
“Bütün insanların Allah’a ibadet etmeleri için yeryüzünde kurulan ilk mabet, âlemlere hidayet, rahmet ve sevap kaynağı olan Mekke’deki Kâbe’dir.”
Al-i İmran 97
“Orada (Mekke’de) Allah’ın (c.c) varlığını ve kudretini bildiren Beytullah’ın İbrahim tarafından bina edildiğini gösteren İbrahim’in makamı gibi deliller vardır. Kim oraya girerse güvenliğe ve huzura kavuşur. Ona bir yol bulabilenlerin (imkânı olanların) Beytullah’ı Hac ve ziyaret etmeleri, Allah tarafından üzerlerine farz kılınmıştır. Kim Haccı inkâr edeerek küfre girerse, şüphesiz ki Allah âlemlerden ganidir.”
Bakara 196
“Haccı da Umreyi de vecibelerini tamamıyle yerine getirerek Allah için yapınız”
Bakara 158
“Şüphesiz ki Safa ile Merve, Allah’ın kullarına ibadet yeri olarak bildirdiği mekânlardandır. Hac veya Umre maksadıyle Kâbe’ye gelenlerin, bu iki mekân arasında ibadet maksadıyla sa’y yapmalarında bolca sevap vardır. Çünkü Allah, yalnızca kendisi için ve takva ile yapılan amellerin karşılığını veren ve her şeyi bilendir.”
Buharî ve Müslim
“Allah iki Umre arasında yapılan (küçük) günahları affeder. Allah katında kabul olunan Haccın karşılığı ise ancak Cennet’tir.”
Nesaî ve Tirmizi
“Hac ve Umre’yi peş peşe yapınız, çünkü böyle yapılan Hac ve Umre körüğün demir, altın ve gümüşteki pası yok ettiği gibi, fakirliği ve günahları yok eder. Kabul edilen Hac’ın karşılığı ancak Cennet’tir. Güneş, gününü ihramlı ve telbiye ile geçiren mü’min kişinin günahlarıyla batar ve böylece o kişi günahsız kalır.”
Taberanî
“Telbiye getiren kişiye müjde verilir, Tekbir getiren kişiye de müjde verilir.” Ashab-ı Kiram sordular: “Ya Rasulallah, bu müjde Cennet midir?” Rasulullah “Evet.” dedi.
Nesaî ve İbn-i Mace
“Hac ve Umre yolcuları Allah’ın seçkin misafirleridir; dua ettiklerinde dualarını kabul eder, tövbe ederlerse de tövbelerini kabul eder.”
İbn-i Mace
“Mescidimde kılınan bir namaz, Mescid-i Haram hariç, başka mescidlerde kılınan bin namazdan efdaldir. Mescid-i Haram’da kılınan bir namaz, sair mescidlerde kılınan yüz bin namazdan daha efdaldir.”
U M R E İ B A D E T İ
Umre, Hac gibi Hz. İbrahim’le (a.s) birlikte başlamış ve Hz. Muhammed’e (s.a.v) kadar eda edile gelmiştir. Hz. Muhammed (s.a.v) Umre ibadetinin asıl şekliyle nasıl yapılacağını, Hicretin 7. yılında yaptığı ilk Umresiyle Müslümanlara tatbikî olarak öğretmiştir. Günümüzde yapılan Umre ibadetleri de, eda ediliş yönüyle bu usule uygun olarak yapılmaktadır.
1 – İhramlanmak
2 – Tavaf Yapmak
İHRAM
A – İhramın Rükünleri
1- Niyet: Kişinin yapmak istediği ibadeti, kalben tayin edip lisan ile söylemesidir.
2- Telbiye : Niyetin akabinde “Lebbeyk” duasını okumaktır.
B- İhramin Vacipleri
1- Mikat sınırlarını geçmeden önce ihramlanmak.
2- İhramlı iken yasak olan fiillerden sakınmak.
C- İhramın Sünnetleri
1- İhrama ön hazırlık olarak, gerekiyorsa tırnakları kesip koltukaltı ve kasık kıllarını temizlemek.
2- Mümkünse ihrama girmeden önce boy abdnesti almak. Boy abdesti mümkün olmadığı takdirde abdest alarak ihramlanılır. Bu imkânı bulamayan kimseler, ihram namazı için teyemmüm yapabilirler.
3- İki rekât namazı kılmak.
4- Her fırsatta telbiye getirmek ve üç defa tekrarlamak.
D- İhram Yasakları
İhramlı olarak namaz kılarken, veya oruç tutarken fiile nve ruhen yaşadığımız hâl gibi bir ibadet hâlidir. Bu sebeple ihramlanan kişiye diğer zamanlarda helal olan bazı işler ihramlandıktan sonra yasak olur. Bu yasaklar şunlardır.
1- Vücuttan tırnak, saç, kıl ve tüyleri kesmek veya koparmak.
2- Süslenmek maksadıyla vücuda, saç ve sakala parfüm, krem, yağ, jöle vs. sürmek. Hanımların oje, ruj ve benzeri şeyler kullanması.
3- Erkeklerin dikişli elbise giymesi.
4- Erkeklerin baş ve yüzlerini örtmeleri.
5- Erkeklerin eldiven, çorap veya ayakkabı giymeleri. Kadınların eldiven giymesi veya yüzünü örtmesi.
6- Eşiyle dahi olsa cinsel ilişki veya bunu teşvik edici söz ve davranışlarda bulunmak.
7- Allah’a itaatten ayrılıp haram fiilleri yapmak.
8- Başkaları ile tartışma, kavga, sövme, gönül kırma vs.
9- Ağaç kesmek veya koparmak.
TAVAF
Umrenin rüknüdür ve Beytullah’ın etrafında dönerek yapılır. Güneşin etrafında dönen gezegenlerden atomun çekirdeği etrafında dönen zerrelere kadar her şey, bir ana merkeze bağlı olarak Yüce Yaratıcının tayin ettiği yörüngede dönmektedir. Müslümanlar da Yüce Allah’a bağlılığını Beytullah’ı tavaf ederek göstermektedir.
A- Tavafın Şartları
1- Niyet : Tavafa niyet etmek şarttır. Ancak ne tavafı yapacağına (Hac, Umre, Nafile) dil ile söyleyerek niyet etmesi daha uygun olur.
2- Tavafı Kâbe’nin etrafında dönerek yapmak.
3- Tavafa başladıktan sonra şavtları tamamlamak.
B- Tavafın Vacipleri
1- Abdestli olmak.
2- Kadın ve erkek için avret sayılan uzuvların örtülü olması.
3- Tavaf yaparken Kâbe’yi sol tarafa alarak yürümek.
4- Tavafa Hacer-i Esved hizasından başlamak.
5- Tavafı yedi şavt olarak yapmak.
6- Gücü yetenlerin tavafı yürüyerek yapması.
7- Her tavaftan sonra iki rekât “tavaf namazı” kılmak.
C- Tavafın Sünnetleri
1- Elbisede veya bedtende namaza mâni pisliğin bulunmaması.
2- Tavafa Rükn-ü Yemani tarafından gelmek.
3- Tavafa başlarken ve her şaftın sonunda Hacer-i Esved’i öpmek veya uzaktan istilâm etmek.
4- Erkeklerin sağ ve kol ve omuzlarını açmaları.
5- Müsait ise erkeklerin Umre tavafında remel yapmaları.
6- Tavafın bütün şartlarını ara vermeden peş peşe yapmak.
1- Sa’y yapmak,
2- Saçları tıraş etmek,
1 – SA’Y YAPMAK
A- Sa’y’ın Sahih Olmasının Şartları
1- Sa’yın Umre tavafından sonra ihramlı olarak yapılması.
2- Niyet edip Safa’dan başlayarak şavtların yapılması. (İlk dört şavt rükündür.)
B- Sa’y’ın Vacipleri
1- Gücü yetenlerin sa’yi yürüyerek yapması.
2- Sa’y’ı yedi şavt olarak yapmak.
C- Sa’yın Sünnetleri
1- Tavaf ile sa’yı ara vermeden peş peşe yapmak.
2- Sa’yı abdestli olarak yapmak.
3- Vücudunda ve elbisesinde namaza mâni pislik bulunmaması.
4- Sa’ya başlamadan önce Hacer-i Esved’i istilâm etmek.
5- Safa ve Merve tepelerinin Kâbe görülecek yerine kadar çıkmak.
6- Safa ve Merve tepelerinde yüzünü Kâbe’ye dönüp tekbir ve tehlil getirmek.
7- Erkeklerin yeşil direkler arasında kısa adımlarla sür’atli ve çalımlı yürümeleri.
8- Sa’y esnasında tekbir, tehlil ve dua ile meşgul olmak.
9- Mümkünse bütün şavtları art arda yapmak.
2 – SAÇLARI TIRAŞ ETMEK (Hâlk ve Taksir)
Saçların dibinden tıraş edilmesi veya kısaltılması Umrenin menasikinden olup Harem bölgesinde yapılmalıdır. Erkekler için saçın en az dörtte birlik miktarının kesilerek kısaltılması vaciptir. Böylece ihramdan çıkılmış olur.
Şâfi mezhebinde ise, az bir miktar saç kestirilerek, kısaltma yerine gelmiş olur. Erkekler için saçların tamamının ustura veya tıraş makinesi ile dibinden kesilmesi, kısaltılmasından daha faziletlidir. Kadınların ise saçlarının herhangi bir yerinin ucundan cüz’î bir miktar kestirmeleri, ihramdan çıkmak için yeterlidir. Saçın ihramsız kişilere kestirilmesi daha uygundur. Ancak böyle birisi bulunmadığı takdirde, Sa’y’ın tamamlanmasından sonra kişilerin birbirlerinin saçlarını kesmeleri caizdir. Böylece Umre ibadeti eda edilmiş ve ihram yasakları da sona ermiş olur.
1- İhramlı iken parfümlü sabun, şampuan, peçete vs. kullanmak uygun değildir.
2- Kadınların ihramlı iken ellerini ve yüzlerini açık tutmaları,
3- Tavaf esnasında abdest bozulursa, tavaf bırakılıp abdest alınır ve kalan yerden başlanıp tamamlanır.
4- Tavaf ederken Kâbe öne, arkaya ve sağa alınmaz.
5- Tavafa Hacer-i Esved hizasını geçmeden başlayıp, bitiminde de bu hizayı biraz ileri geçmek lazımdır.
6- İzdihamlı zamanlarda Hacer-i Esved(i öpme yerine uzaktan avuç içleriyle “Bismillâhi Allahuekber.” diyerek istilâm etmek.
7- Rükn-ü Yemani’ye avuç içi sürülerek ya da uzaktan istilâm edilir. Öpmek ise uygun görülmemiştir.
8- Tavaf veya sa’y yapılırken farz namaz başlarsa, imama uyup namazdan sonra tekrar kaldığı yerden başlayıp tamamlanır.
İHRAM VE UMREDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1- İhramlı iken parfümlü sabun, şampuan, peçete vs. kullanmak uygun değildir.
2- Kadınların ihramlı iken ellerini ve yüzlerini açık tutmaları,
3- Tavaf esnasında abdest bozulursa, tavaf bırakılıp abdest alınır ve kalan yerden başlanıp tamamlanır.
4- Tavaf ederken Kâbe öne, arkaya ve sağa alınmaz.
5- Tavafa Hacer-i Esved hizasını geçmeden başlayıp, bitiminde de bu hizayı biraz ileri geçmek lazımdır.
6- İzdihamlı zamanlarda Hacer-i Esved(i öpme yerine uzaktan avuç içleriyle “Bismillâhi Allahuekber.” diyerek istilâm etmek.
7- Rükn-ü Yemani’ye avuç içi sürülerek ya da uzaktan istilâm edilir. Öpmek ise uygun görülmemiştir.
8- Tavaf veya sa’y yapılırken farz namaz başlarsa, imama uyup namazdan sonra tekrar kaldığı yerden başlayıp tamamlanır.
UMRE İBADETİNİN YAPILIŞI
Umre yapacak olan kişi, önce ihram hazırlıklarını yapar. Daha sonra da mikattan önce şu şekilde ihramlanabilir:
A- Türkiye’den Uçak ile Direkt Mekke’ye Gidişlerde: Umre yapacak kişi, evinde, hava limanında veya uçakta ihramlanarak Umre’ye niyet edebilir. Uçakla giderken mikat sınırı, inişe yaklaşık yarım saat kala Kızıldeniz üzerinde bulunmaktadır. Uçağın içinde ihramlanacak olanlar da bu sınırı geçmeden önce ihramlarını giyerek namazlarını kılıp, niyetlerini yapmalıdırlar.
B- Türkiye’den Uçak ile Direkt Medine’ye Gidişlerde: Medine’ye gidişlerde önceden ihram giyilmez. Ancak Mekke’ye gidileceği gün otelde ihramlanılır ve mikattan önce niyet edilir. Medine’den Mekke’ye hava yolu ile giderken mikat sınırı, kalktıktan birkaç dakika sonradır. Kara yolu ile giderken ise, Mikat Mescidi’nin bulunduğu yerdir.
A- Erkekler: Önce dış elbiselerini çıkartıp, vücudun belinden alt kısmını örtecek olan ihram elbisesini düşmeyecek şekilde bağlar, sonra iç giysilerini de çıkartıp, vücudun üst kısmını örtecek olan ihram elbisesini omuzlarından aşağı doğru örterler. İsterlerse bellerine ihramı tutacak bir kemer bağlayabilirler. Böylece bu iki parça ihram elbisesi dışında vücutlarında hiçbir giysi kalmaz. Başları açık ve ayakları da çorapsız olur. Saat, gözlük, yüzük, kemer, çanta ve benzeri şeyler, aksesuar kabilinden olduğu için vücuda takılı veya asılı olmasında bir mahzur yoktur.
B- Kadınlar: Renk ve model şartı olmaksızın, el ve yüzleri dışında bedenlerinin tamamını vücut hatlarını belirtmeyecek şekilde örten ve ziynet görüntüsü içermeyen elbiselerini giyerler. Başörtüsü ve ayak giysileri de her zaman giydikleri şekilde olur.
İhram elbiseleri giyildikten sonra iki rekât İhram Namazı kılınır. Daha sonra Umreye niyet edilirek telbiye getirilir. Umre seyahati hanımların muayyen günlerine rastlarsa, aynı şekilde niyet ederek ihramlanırlar, fakat namazlarını kılmazlar. Bu günleri bitene kadar ihram niyeti ile beklerler. Bitince gusül abdesti alarak Umrelerini yaparlar.
+90-216 386 00 08
Türkçe
English
TÜRKÇE